ລັດທິອະນານິຄົມຍຸຄໃໝ່ໃນພູມິພາຄເອເຊັຽຕະວັນອອກສຽງໃຕ້(ຕໍ່ຈາກສບັບກ່ອນ)

ສຍາມ-ວຽຕນາມແລະຈີນຄືໃຊ້ຍຸທວິທີລັດທິອະນານິຄົມຕະວັນອອກສຽງໃຕ້ຮຽນແບບຍູໂຣປຍຸຄລ້າອະນານິຄົມຫຼື

ເມືອງຂຶ້ນທີ່ຫວັງກອບໂກຍຜົລປຼະໂຍຊນ໌ທັງວັດຖຸດິບປ້ອນໂຮງງານແລະກວາດຕ້ອນຂ້າທາສໄປຮັບໃຊ້ຂອງລັດທິ

   ຂໍ້ທີ່ຕ້ອງໄດ້ທຳຄວາມເຂົ້າໃຈກໍຄື ລັດທິລ້າອະນານິຄົມແບບທີ່ກ່າວມາຂ້າງຕົ້ນນັ້ນຄືຣະບອບອະນານິຄົມປົກຄອງ

ບໍຣິຫາຣຫຼັງສົງຄາມໂລກຄັ້ງທີສອງແລະຫຼັງສົງຄາມເຢັນໄດ້ມີທຶນກາຣສຶກສາໃຫ້ຄົນຈາກປຼະເທສຕ່າງໆໄປສຶກສາ

ໃນປຼະເທສມະຫາອຳນາຈຕະວັນຕົກແລະປຼະເທສຜູ່ປົກຄອງທ້ອງຖິ່ນຊຶ່ງໃນແງ່ນຶ່ງກໍໄດ້ເປີດໂອກາສໃຫ້ມີກາຣຫຼັ່ງ

ໄຫຼເຂົ້າໄປຫາຄວາມຮູ້ວິທຍາກາຣຕ່າງໆຕັ້ງແຕ່ກ່ອນໜ້າສົງຄາມໂລກຄັ້ງທີສອງແລະສົງຄາມເຢັນຈາກກາຣສຶກສາ

ດັ່ງກ່າວນັ້ນໄດ້ສົ່ງຜົລໃນທາງບວກກໍຄືໃຫ້ມີກາຣຮຽກຮ້ອງສິດທິເສຣີພາບແລະປຼະຊາທິປໄຕຍອັນເປັນຄວາມຮູ້ທີ່ໄດ້

ຈາກກາຣສຶກສາໃນປຼະເທສຕ່າງໆເຫຼົ່ານັ້ນແລະເປັນເຫຕຸນຶ່ງທີ່ນຳໄປສູ່ຂບວນກາຣຊາຕິຍົມ ມີຂບວນກາຣກູ້ເອກ

ຣາຊດ້ວຍກາຣຂັບໄລ່ມະຫາອຳນາຈຕະວັນຕົກເພື່ອໄດ້ເອກຣາຊແລະສິດທິເສຣີພາບແລະຄວາມສເມີພາບຊຶ່ງຈະ

ແຕກຕ່າງຈາກກຸ່ມລັດທິລ້າອະນານິຄົມຂອງເອເຊັຽຕະວັນອອກສຽງໃຕ້ຫຼັງສົງຄາມເຢັນນັ້ນກໍຄືມີພັຄກາຣເມືອງ

ດຽວກຳອຳນາຈຣັຖຯໃຊ້ສິດທິເດັຈຂາດຫ້າມແຕະຕ້ອງໂຈມຕີພັຄ-ຣັຖເດັຈຂາດ ຈຶ່ງຖືວ່າລັດທິອະນານິຄົມແບບ

ຜູກຂາດອຳນາຈ ປິດປາກປຼະຊາຊົນໂດຍຖືວ່າເປັນຣັຖບາລເທວະດາດັ່ງທີ່ປຼະຊາຊົນລາວໄດ້ຮັບໃນປັຈຈຸບັນນີ້.

    ແຕ່ຜົລໃນທາງລົບນັ້ນຄືຜູ່ຈົບກາຣສຶກສາຈາກປຼະເທສຕ່າງໆເຫຼົ່ານັ້ນຈຳນວນບໍ່ໜ້ອຍມີວິທີຄິດ ທັສນະຄະຕິ

ແລະໃຊ້ຄວາມຮູ້ທີ່ຮຽນມາໂດຍຫຍິບຍົກທຶສດີມາໃຊ້ທັງຕົ້ນເປັນເໝືອນນຶ່ງເອົາສັຈທັມຄຳສອນທາງສາສນາມາ

ຈາກຄັມພີຈົນນຳໄປສູ່ສະພາບຂອງກາຣຕົກເປັນເມືອງຂຶ້ນແບບໃໝ່ຄື ອະນານິຄົມທາງປັນຍາ ຈົນມີນັກຂຽນຄົນ

ອັຟຣິກັນຄົນນຶ່ງກ່າວວ່າ ໃນກາຣປຼະຊຸມຂອງຄົນອັຟຣິກັນຊຶ່ງເປັນຜູ່ນຳຂອງປຼະເທສຕ່າງໆໃນອັຟຣິການັ້ນຂນະ

ທີ່ເຈຣະຈາເຖິງແມ່ນຜູ່ກ່າວຈະມີຜິວດຳແຕ່ສຳນຽງກາຣເວົ້າອອກມາ ໂຄງສ້າງພາສາທີ່ໃຊ້ຣະບົບຄວາມຄິດແລະ

ສຳນຽງພຶ້ນຖານກໍຄືຄົນອັງກິສ ຄົນຝຼັ່ງເສສ ຄົນເຢຣະມັນ ຄົນເບລຊິກຫຼືເຈົ້າອະນານິຄົມເກົ່ານັ້ນເອງເຊັ່ນດຽວກັບ

ກຸ່ມຜູ່ນຳລາວສ່ວນໃຫຍ່ໃນຣັຖບາລຫຸ່ນຂນະນີ້ປາກພາສາສຳນຽງແກວເໝືອນກັນທັງໝົດນັ້ນເອງ.

    ແຕ່ທີ່ສຳຄັນກວ່ານັ້ນຄື ກາຣຕົກເປັນເມືອງຂຶ້ນທາງພູມິປັນຍາ ນຳໄປສູ່ກາຣຕົກເປັນເມືອງຂຶ້ນທາງ

ເສກິຈໂດຍບໍ່ຮູ້ສຶກໂຕ ດັ່ງຈະເຫັນໄດ້ຢ່າງຊັດເຈນຈາກສາຂາວິຊາສັງຄົມສາສຕຣ໌ 2 ສາຂາ ສາຂາແຣກຄື

ເສຖສາສຕຣ໌ ຫຼາຍຄົນມີຄວາມເຊື່ອທີ່ວ່າເສຖກິຈທຶນນິຍົມຫຼືກາຣຕລາດທີ່ດີທີ່ສຸດ ຈົນຄັ້ງເມື່ອມີວິກຣິຕຕົ້ມຍຳ

ກຸ້ງມາເລເຊັຽບໍ່ຍອມປ່ອຍອັຕຼາກາຣແລກປ່ຽນລອຍຕົວ.

  ເຣື້ອງນີ້ມີນັກເສຖກສາຕຣ໌ຜູ່ນຶ່ງກ່າວວ່າຜິດຫຼັກເສຖສາສຕຣ໌ ມາເລເຊັຽຕ້ອງລົ້ມພາຍໃນ 6ເດືອນ ຊຶ່ງຜິດຢ່າງ

ມະຫັນຕ໌ແລະຈາກວິກຣິຕເສຖກິຈຄັ້ງນີ້ຊີ້ໃຫ້ເຫັນວ່າຣະບົບເສຖກິຈແບບຜສົມຜສານແບບຈີນຄືທຶນນິຄົມຊຶ່ງ

ຄວບຄຸມໂດຍຣັຖໃນນະໂຍບາຍອັຕຼາແລກປ່ຽນແລະຣັຖວິສາຫະກິຈຂນາດໃຫຍ່ຜສົມຜສານກັບຣະບົບກາຣ

ເມືອງທີ່ມີເສຣີພາບສ່ວນບຸຄຄົລ ແຕ່ອາຈບໍ່ມີສິດທິເລືອກຕັ້ງແບບປຼະຊາທິປໄຕຍ ກໍເປັນຣະບົບທີ່ເໝາະສົມ

ກັບປຼະເທສຈີນຫຼືວຽຕນາມເທົ່ານັ້ນ ນັກເສຖສາສຕຣ໌ທີ່ຈົບຈາກສຫະຣັຖຯແລະຍຸໂຣປມີຄວາມຄິດແນວດຽວ

ກັນໝົດໂດຍບໍ່ຄຳນຶງເຖິງສພາວະທີ່ແຕກຕ່າງຂອງສົງຄມແລະຣະບຽບທາງເສຖກິຈທີ່ມະຫາອຳນາຈຕະວັນ

ຕົກເອົາຣັດເອົາປຽບປຼະເທສທີ່ຍາກຈົນ.

    ສາຂາບໍຣິຫາຣຣັຖກິຈຫຍິບຍົກເອົາວິທີກາຣບໍຣິຫາຣັຖກິຈແບບຂອງສຫະຣັຖຯຫຼືອັງກິສ ຊຶ່ງຣະບົບກາຣ

ເມືອງມີກາຣພັທນາຈົນມີສເຖັຽຣະພາບ ກາຣບໍຣິຫາຣຣັຖກິຈຈຶ່ງຕັ້ງຢູ່ບົນຖານຂອງສະພາບແວດລ້ອມທາງ

ກາຣເມືອງດັ່ງກ່າວ ຈຸດເນັ້ນຈຶ່ງຢູ່ທີ່ອົງຄ໌ກອນກາຣບໍຣິຫາຣ ແຕ່ໃນກໍຣະນີຂອງ ສປປ ລາວຣະບົບກາຣບໍຣິ

ຫາຣແບບໃໝ່ຂຶ້ນຢູ່ກັບຕົວແປທາງກາຣເມືອງຄື"ແລ່ນຕາມກົ້ນແກວແລະຈີນ". ກາຣໃຊ້ຫຼັກສູຕຣບໍຣິຫາຣ

ຣັຖກິຈແບບບໍ່ສົນໃຈກັບພາວະແວດລ້ອມຂອງນານາປຼະເທສທີ່ມີກາຣປ່ຽນແປງຄັ້ງໃຫຍ່ຍຸຄໂລກາພິວັທນ໌

ຄືຮຽນຣະບົບຈາກແກວແລະຈີນຢ່າງໃກ້ຊິດ ຊຶ່ງຖືເປັນກາຣມອງເປົ້າທີ່ຜິດພາດຢ່າງມະຫັນຕ໌ ທັງນີ້ເນື່ອງ

ຈາກຜູ່ຮ່າງຫຼັກສູຕຣຫຍິບວິທີກາຣຮຽນສອນຂອງປຼະເທສດັ່ງກ່າວມາທັງໝົດໂດຍບໍ່ຄຳນຶງເຖິງຕົວແປອື່ນ

ຈຳເຮັດໃຫ້ກາຣສອນແບບແປຈາກຕຳຣາພາສາວຽຕ-ພາສາຈີນແລະອັງກິສ ຝຼັ່ງເສສໃນລັກສນະຂອງອາ

ຈາຣຍ໌ຄາຣາໂອເກະ.

  ໝາຍເຫຕ:ປຼະເທສດ້ອຍພັທນາຢ່າງ ສປປ ລາວ ຕ້ອງຢຸດຄິດຄຳນຶງເຖິງຜົລຂອງລັດທິເອົາຢ່າງຫຼືກາຣຫຍິບ

ທຶສດີມາທັງພວງເໝືອນນຶ່ງເປັນຄຳພີຣ໌ໃນສາສນາຢ່າງບໍ່ລືມຫູລືມຕາພຽງເພື່ອຈະຕຼຽມຕົວຕໍ່ສູ້ກັບລັດທິອະນາ

ນິຄົມທາງປັນຍາແລະເສຖກິຈຕາມກົ້ນແກວແລະຈີນນັ້ນມັນລ້າສມັຍແລ້ວເພາະຄວາມຮັບຮູ້ທາງປັນຍາແລະ

ວິຊາເສຖສາສຕຣ໌ຂອງກຸ່ມຜູ່ນຳລາວຂນະນີ້ຍັງດ້ອຍກວ່າ ພມ້າ-ຂເມຣຢູ່ແລ້ວຫຼືຈະອາໃສພຽງແຕ່ຄວາມຕ້ອງ

ກາຣເປັນໝໍ້ໄຟດ້ວຍກາຣສ້າງເຂື່ອນໄຟຟ້າພລັງນ້ຳເປັນຕົວຢືນນັ້ນຣະວັງເຂື່ອນນັ້ນແຫລະຈະກາຍເປັນບໍ່ປຼະ

ມົງນ້ຳຈືດ ສຫາຍຄິດວ່າແກວ-ໄທຍ-ຂເມຣບໍ່ມີປັນຍາສ້າງເອງໄດ້ຊັ້ນບໍ?ແລ້ວຮູ້ບໍ່ວ່າເຂື່ອນທຳລາຍສັພສິ່ງທັງ

ຢູ່ບົນດິນແລະໃຕ້ດິນຂອງປຼະເທສເສັຽຫາຍ?ສົງສານປຼະຊາຊົນແລະຜູ່ດ້ອຍໂອກາສທີ່ປາກບໍ່ໄດ້ເທົ່ານັ້ນແຫຼະ!!

                                               "ບໍຣິບົທນີ້ເປັນພຽງໃຫ້ຂໍ້ຄິດໄວ້ເທົ່ານັ້ນເອງ"

                                                                    ພົມສີໜ້າ