ສິດທິບົນພຶ້ນຖານຂອງມະນຸສຍ໌ທັງໃນສ່ວນຕົວແລະໃນສັງຄົມ

ຂໍ້ 8 
1.ຣັຖພາຄີແຫ່ງກະຕິການີ້ີຮັບທີ່ຈະປຼະກັນ
  (ກ) ສິດທິຂອງທຸກຄົນທີ່ຈະກໍ່ຕັ້ງສຫະພາບແຮງງານແລະເຂົ້າຮ່ວມສຫະພາບແຮງງານຕາມທີ່ຕົນເລຶອກ
ເພື່ອສົ່ງເສີມແລະຄຸ້ມຄອງປຼະໂຍຊນ໌ທາງເສຖກິຈແລະສັງຄົມຂອງຕົນ ທັງນີ້ໂດຽຂຶ້ນຢູ່ກັບຫຼັກເກນທ໌ຂອງ
ອົງຄ໌ກາຣທີ່ກ່ຽວຂ້ອງເທົ່ານັ້ນ ຫເາມຈຳກັດກາຣໃຊ້ສິດທິນີ້ນອກຈາກທີ່ໄດ້ກຳນົດໄວ້ໂດຽກົຕໝາຽແລະທີ່ຈຳ
ເປັນໃນສັງຄົມປຼະຊາທິປໄຕຍ ເພື່ອປຼະໂຍຊນ໌ຂອງຄວາມໝັ້ນຄົງແຫ່ງຊາຕິຫຼືຄວາມສງົບຣຽບຣ້ອຽຂອງສ່ວນ
ຣວມຫຼືກາຣຄຸ້ມຄອງສິດທິແລະເສຣີພາບຂອງຜູ່ອື່ນ.

(ຂ) ສິດທິຂອງສຫະພາບແຮງງານທີ່ຈະຈັດຕັ້ງສຫະພັນທ໌ຫຼືສມາພັນທ໌ແຫ່ງຊາຕິ ແລະສິດທິຂອງສມາພັນທ໌
ແຫ່ງຊາຕິທີ່ຈະກໍ່ຕັ້ງຫຼືເຂົ້າຮ່ວມກັບອົງຄ໌ກາຣສຫະພາບແຮງງານຣະຫວ່າງປຼະເທສ.

(ຄ) ສິດທິຂອງສຫະພາບແຮງງານທີ່ຈະດຳເນິນງານຢ່າງເສຣີໂດຽບໍ່ຂຶ້ນຢູ່ກັບກາຣຈຳກັດໃດໆນອກຈາກ
ທີ່ໄດ້ກຳນົດໂດຽກົຕໝາຍແລະຊຶ່ງຈຳເປັນໃນສັງຄົມປຼະຊາທິປໄຕຍ ເພື່ອປຼະໂຍຊນ໌ຂອງຄວາມໝັ້ນຄົງ
ແຫາງຊາຕິຫຼືຄວາມສງົບຣຽບຣ້ອຍຂອງສວ່ນຣວມຫຼືກາຣຄຸ້ມຄອງສິດທິແລະເສຣີພາບຂອງບຸຄຄົລອື່ນ.

(ຝ) ສິດທິທີ່ຈະນັດຢຸດງານ ຫາກໃຊ້ສິດທິໂດຽສອດຄ່ອງກັບກົຕໝາຍຂອງປຼະເທສນັ້ນໆ.

ຂໍ້ 9 
 ຣັຖພາຄີແຫ່ງກະຕິກາສບັບນີ້ຣັບຣອງສິດທິຂອງທຸກຄົນໃນອັນທີ່ຈະມີສວັສດິກາຣສັງຄົມ ຣວມທັງກາຣ
ປຼະກັນສັງຄົມ.

2. ກະຕິກາຣະຫວ່າງປຼະເທສວ່າດ້ວຍສິດທິພົລເມືອງແລະສິດທິທາງກາຣເມືອງ
(International Covenant on Civil and Political Rights - ICCPR)

ສມັຊຊາໃຫ່ຽແຫ່ງສຫະປຼະຊາຊາຕິໄດ້ຣັບຣອງກະຕິກາຣະຫວ່າງປຼະເທສວ່າດ້ວຽສິດທິພົລເມືອງ ສິດທິ
ທາງກາຣເມືອງເມື່ອວັນທີ 16 ທັນວາ ພ.ສ. 2509 ແລະມີຜົລບັງຄັບໃຊ້ເມື່ອ 23 ມີນາຄົມ ພ.ສ. 2519

ເນຶ້ອຫາຂອງກະຕິກາທີ່ສຳຄັນ

ໃນສ່ວນທີ 3 (ຂໍ້ 6-27)ຂອງກະຕິກາສບັບນີ້ກ່າວເຖິງສາຣະຂອງສິດທິໃນສ່ວນທີ່ເປັນສິດທິພົລເມືອງ
ແລະສິດທິທາງກາຣເມືອງໄດ້ແກ່ ສິດທິໃນກາຣມີຊີວິຕຢູ່ ເສຣີພາບຈາກກາຣຖືກທໍຣະມາຣ ກາຣຫ້າມ
ບຸຄຄົລບໍ່ໃຫ້ຕົກຢູ່ໃນພາວະຢ່າງທາສ ກາຣຫ້າມບຸຄຄົລບໍ່ໃຫ້ຖືກຈັບກຸມໂດຽຕາມອຳເພີໃຈ ກາຣປະຕິ
ບັຕິຕໍ່ຜູ່ຖືກຕັດຮອນເສຣີພາບຢ່າງບໍ່ມີມະນຸສຍ໌ທັມ ກາຣຫ້າມບຸຄຄົລຖືກຈຳຄຸກດ້ວຽເຫຕຸທີ່ບໍ່ສາມາດ
ຊຳຣະໜີ້ຕາມສັນຍາໄດ້ ເສຣີພາບໃນກາຣຍົກຍ້າຽຖິ່ນຖານ ຄວາມສເມີພາບຂອງບຸຄຄົລພາຽໃຕ້ກົຕ
ໝາຍ ກາຣຫ້າມບໍ່ໃຫ້ມີກາຣບັງຄັບໃຊ້ກົຕໝາຍອາຍາຍ້ອນຫຼັງ ສິດທິກາຣໄດ້ຮັບຣອງເປັນບຸຄຄົລ
ຕາມກົຕໝາຍ ກາຣຫ້າມແຊກແຊງຄວາມເປັນສ່ວນຕົວ ກາຣຄຸ້ມຄອງເສຣີພາບທາງຄວາມຄິດ ເສຣີ
ພາບໃນກາຣສະແດງຄວາມຄິດເຫັນແລະກາຣສະແດງອອກ ກາຣຫ້າມໂຄຊນາຊວນເຊື່ອເພື່ອກາຣ
ສົງຄາມຫຼືກໍ່ໃຫ້ເກີດຄວາມກຽດຊັງທາງເຊື້ອຊາຕິ ສິດທິທີ່ຈະຊຸມນຸມຢ່າງສັນຕິ ກາຣຣວມກັນເປັນສມາ
ຄົມ ສິດທິຂອງຊາຍ-ຍິງທີ່ຢູ່ໃນວັຍທີ່ເໝາະສົມໃນກາຣມີຄອບຄົວ ກາຣຄຸ້ມຄອງສິດທິເດັກ ແລະກາຣ
ທີ່ພົລເມືອງທຸກຄົນມີສິດທິທີ່ຈະມີສ່ວນໃນກິຈກາຣສາທາຣະນະ ກາຣຣັບຣອງວ່າບຸຄຄົລທັງປວງ
ຍ່ອມສເມີພາບກັນທາງກົຕໝາຍແລະໄດ້ຣັບກາຣຄຸ້ມຄອງຢ່າງເທົ່າທຽມກັນ ກາຣຣັບຣອງສິດທິຂອງ
ຊົນກຸ່ມນ້ອຍທາງເຜົ່າພັນທ໌ ສາສນາແລະພາສາພາຽໃນຣັຖໂດຽມີສ່ວນກ່ຽວຂ້ອງດັ່ງນີ້:

ຂໍ້ 8
1. ບຸຄຄົລຈະຖຶກເອົາຕົວລົງເປັນທາສບໍ່ໄດ້ ກາຣເອົາຄົນລົງເປັນທາສແລະກາຣຄ້າທາສທຸກຮູປແບບ
ຈະຕ້ອງຖືກຫ້າມ.
2. ບຸຄຄົລຈະຖືກບັງຄັບໃຫ້ຕົກຢູ່ໃນພາວະຢ່າງທາສບໍ່ໄດ້ເດັດຂາດ.
3.(ກ) ບຸຄຄົລຈະຖຶກເກນທ໌ແຮງງານຫຼືຖືກບັງຄັບໃຊ້ແຮງງານບໍ່ໄດ້.

ຂໍ້ 22
ບຸຄຄົລທຸກຄົນຍ່ອມມີສິດທິໃນເສຣີພາບ ໃນກາຣຮ່ວມກັນເປັນສມາຄົມ ຣວມທັງສິດທິທີ່ຈະກໍ່ຕັ້ງ
ແລະຮ່ວມສຫະພາບແຮງງານເພື່ອປົກປ້ອງປຼະໂຍຊນ໌ຂອງຕົນໄດ.
ສິດທິໃນກາຣເດີນທາງ ບຸຄຄົລທຸກຄົນທີ່ຢູ່ໃນດິນແດນຂອງຣັຖໃດໂດ-ຊອບດ້ວຽກົຕໝາຍ ຍ່ອມມີເສຣີ
ພາບໃນກາຣຍົກຍ້າຽແລະເສຣີພາບໃນກາຣເລືອກຖິ່ນທີ່ຢູ່ພາຽໃນຣັຖນັ້ນໆ (ຂໍ້ 12)

3.ອະນຸສັນຍາວ່າດ້ວຽກາຣກຳຈັດກາຣເລືອກປະຕິບັຕິຕໍ່ສຕຼີໃນທຸກຮູປແບບ [2]
(Convention on the Elimination of All Forms of Discrimination against Women-CEDAW)
ສາຣະສຳຄັນຂອງອະນຸສັນຍາ

ວັດຖຸປຼະສົງຄ໌ຫຼັກຂອງອະນຸສັນຍາສບັບນີ້ ຄືກາຣຈັດກາຣເລືອກປະຕິບັຕິຕໍ່ສຕຼີທຸກຮູປແບບ ຣວມທັງກາຣ
ປຼະກັນວ່າສຕຼີແລະບຸຣຸສມີສິດທິທີ່ຈະໄດ້ຮັບກາຣປະຕິບັຕິແລະດູແລຈາກຣັຖຢ່າງສເມີພາບກັນໄດ້
ແກ່:
1.ກ່າວເຖິງຄຳຈຳກັດຄວາມຂອງຄຳວ່າກາຣເລືອກປະຕິບັຕິຕໍ່ສຕຼີ(discrimination against women)ພັນທ໌ກອນ
ຂອງຣັຖພາຄີ ມາຕຣກາຣທີ່ຣັຖພາຄີຕ້ອງດຳເນີນກາຣເພື່ອສນັບສນຸນຄວາມກ້າວໜ້າຂອງສຕຼີ ມາຕຣກາຣ
ເຣັ່ງດ່ວນຊົ່ວຄາວເພື່ອສ້າງຄວາມເທົ່າທຽມກັນຣະຫວ່າງບຸຣຸສແລະສຕຼີຢ່າງແທ້ຈິງ ຊຶ່ງຈະບໍ່ຖືວ່າເປັນກາຣ
ເລືອກປະຕິບັຕິດ້ວຍເຫຕຸແຫ່ງຄວາມແຕກຕ່າງທາງເພສ ກາຣປຼັບຮູປແບບທາງສັງຄົມແລະວັທນະທັມເພື່ອ
ໃຫ້ອຳນວຍຕໍ່ກາຣກຳຈັດກາຣເລືອກປະຕິບັຕິຕໍ່ສຕຼີແລະກາຣປຼາບປຼາມກາຣລັກລອບຄ້າແລະສແວງກາຜົລ
ປຼະໂຍຊນ໌ທາງເພສຈາກສຕຼີ.